دو اصطلاح سفارشی سازی (Customization) و شخصی سازی (Personalization) معمولاً به جای یکدیگر به کار میروند.
واقعیت این است که جز در شرایطی که در پی طراحی محصول یا تحلیل سرویسها و پلتفرمها باشید، استفادهی این دو واژه به جای یکدیگر، مشکل و بحران خاصی را هم بهوجود نخواهد آورد. با این حال، شناخت این دو مفهوم و به طور خاص، مفهوم شخصی سازی به ما کمک میکند تا یکی از فرصتها و قابلیتهای بزرگ دنیای دیجیتال را بیشتر و بهتر ببینیم و جدی بگیریم.
در مورد اصطلاح سفارشی سازی (Customization) باید گفت که هر زمان شما به سرویس دهنده یا فروشنده درخواستی می دهید تا محصول یا خدمت را بر اساس درخواست شما تغییر دهد، فرآیند سفارشی سازی صورت گرفته است.
سفارشی سازی و شخصی سازی از یک نظر به هم شباهت دارند. هر دوی آنها به این نکته اشاره دارند که محصول ارائه شده به مشتری دارای مشخصات کاملاً ثابت نیست و بخشی از ویژگیهای آن، قابل تغییر است. اما:
تفاوت سفارشی سازی و شخصی سازی در این است که تغییر در محصول با تصمیم و تشخیص چه کسی انجام میشود:
- وقتی تغییر به انتخاب مشتری انجام میشود، کاری که انجام شده، سفارشی سازی (Customization) است.
- اگر تغییر در محصول توسط عرضهکننده و به انتخاب و تشخیص او انجام شود، شخصی سازی (Personalization) انجام شده است.
وقتی مشغول جستجو در گوگل هستید، گوگل بر اساس تشخیص خودش دربارهی اینکه کدام گزینهها برای شما مناسبتر است، تصمیم میگیرد. ممکن است فرد دیگری در نقطهی دیگری از جهان، دقیقاً همان سوال شما را از گوگل بپرسد و پاسخ متفاوتی را – به تشخیص گوگل – دریافت کند. بنابراین گوگل از قابلیت شخصی سازی برخوردار است.